İki farklı dönemden bir önceki dönemin bir sonraki döneme etkisini ele alan baz etkisi, borsada işlem gören hisse senetlerinin fiyat ve getirilerinin bütünsel ve sektörel performansının ölçülmesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu ölçüm yapılırken mutlaka belli bir süre içerisinde hareket edilmesi gerekmektedir. Bu süre, belirtilen aydan 12 ay öncesine kadar olan süreyi kapsar. 1 yıl öncesinden ulaşılan değerlendirmelerde aylık farklar dikkate alınır. Baz etkisi, ölçümün yapıldığı bu aylarda ortalama değerlerden farklı olarak yaşanan değişimdir.
Ekonomik verilerde baz etkisi, verilerin yıllık değişiminin geçen ay değil 12 ay önceki değişimden etkilenmesi durumudur. Örneğin, Kasım 2020 yıllık enflasyonu hesaplanırken, 2020 Kasım tüketici endeksinin Kasım 2019 tüketici endeksine göre yüzde değişimi dikkate alınmaktadır. Tüketici endeksi Kasım 2020’de olağan ortalamaların çok altında yükselirse, Kasım 2021’de yıllık enflasyonun artmasıyla baz etkisi görülecektir.
Referans periyodunun değişmesi nedeniyle endeks değerinin düşük ya da yüksek kabul edilmesi bu durum için etkilidir. Kısacası bilgilerdeki sapmalar, güncel gelişmelere ek olarak referans döneminden kaynaklanan baz etkisi değerlidir. (HABER MERKEZİ)
